مخازن ذخیره مشقات نفتی
معرفی:
معمولا در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی از مخازن جهت ذخیره مواد اولیه و خوراک واحدها، ذخیره مواد واسطه تولید شده در فرآیند، ذخیره فرآورده ها٬ ذخیره مواد برای بارگیری و پخش٬ همسان نمودن کیفیت محصول و معیاری جهت اندازه گیری حجم خوراک و محصول تولید شده استفاده می‌شود. در این نوع مخازن٬ ناشی از عملیات مختلفی که بر روی محصول اعمال می‌شود، بارهای مختلف استاتیکی و دینامیکی به مخزن وارد می‌شود که به واسطه این شرایط نیرویی مخزن طراحی می‌شود.
انواع مخازن: مهمترین پارامترهایی که در انتخاب نوع مخزن ملاک قرار می گیرند شامل: فراریت یا به عبارت دیگر فشار بخار٬ سمی بودن٬ میزان آتش گیری ماده مورد نظر، فضای موجود جهت نصب مخزن و تحمل فشار خاک زیر مخزن می‌باشد. در مواردی که فشار بخار ماده مورد نظر در حدود 5 تا 50 psi باشد، از مخازن تحت فشار مانند مخازن کروی یا استوانه ای افقی استفاده می گردد. البته در این محدوده فشاری مخازن استوانه ای افقی ترجیح داده می شوند ولی بر حسب شرایط عملیاتی گاهی از مخازن کروی نیز استفاده می گردد. به طور کلی مخازن هر پالایشگاه را بنا به نوع کارشان به چهار دسته تقسیم می کنند:
مخزنهای نفت خام: انواع گوناگون نفت خام سبک یا سنگین را می توان به طور جدا یا آمیخته در این مخزن‌ها ذخیره کرد. مخزنهای امروزی نفت خام سقفی شناور داشته و بیشتر به لوله‌های مارپیچ بخار برای گرم کردن نفت خام در فصل زمستان٬ پروانه های همزن، عمق سنج و ... مجهزمی باشند.
مخزنهای واسطه: این مخزن‌ها٬ برای دریافت فرآورده‌های نیم نهایی از یک واحد پالایش و دادن آنها به واحدهای دیگر برای انجام گرفتن فرآیندهای دیگر پالایش یا دریافت ترکیبات گوناگون فرآورده‌ها پیش از آمیختگی و انتقال آنها به مخزنهای فرآورده‌های نهایی به کار برده می‌شوند.
مخزنهای فرآورده‌ها: فرآورده‌های گوناگون نفتی بنا به مشخصات مورد نظر در این مخزن‌ها تهیه و به شبکه پخش انتقال داده می‌شوند.
مخزنهای بارگیری و پخش: برخی از فرآورده‌های سبک و سنگین مانند گاز مایع، روغن موتور٬ قیر و ... که بردن آنها به مکان‌های دوردست از راه خطوط لوله دشوار یا نشدنی است٬ در مخزنهای بارگیری انبار شده، سپس به نفت‌کش‌ها یا مخزن‌دارهای راه‌آهن منتقل و به محل مصرف فرستاده می‌شود.
خاصیت ضدخوردگی مخازن کامپوزیتی: به دلیل خواص خورندگی که مواد نفتی و مشتقات آنها دارا می‌باشند، نیاز به توجه خاصی به این امر می‌باشد که مخزن دچار مشکل خوردگی٬ نشتی و در نتیجه از بین رفتن آن نشود. سالانه مقادیر بسیار زیادی لجن نفتی در صنعت نفت و در سطح دنیا تولید می‌شود. عمده لجن نفتی تولیدی ناشی از مخازن نگهداری نفت خام می‌باشد. لجنهای نفتی همواره مشکل ساز بوده و به جز کاهش ظرفیت مخازن، انسداد اتصالات مخازن و به تله افتادن نفت خام در میان رسوبات، خوردگی را شامل می‌شود که نیاز به پاکسازی مخازن و خارج ساختن لجنهای مذکور در دوره های مناسب می باشد. مخازن کامپوزیتی فراپاکس این مزیت را دارا می‌باشند که دچار خوردگی نشده و بتوان از آنها به طور مستمر (بر اساس سال مفید کارکرد که بیش از بیست سال است) استفاده کرد.
مسائل ایمنی: از دیگر مشکلات و نگرانی‌های دیگر که در ذخیره مشتقات نفتی وجود دارد می‌توان به مشکلات ایمنی شامل؛ افزایش بیش از حد دمای ذخیره‌سازی، آلوده شدن به ترکیبات سبک و تماس با آب و تجمع ترکیبات سبک قابل اشتعال می‌باشد. مخازن کامپوزیتی فراپاکس به دلیل استفاده از رزین‌هایی با اضافه‌کننده‌های (additives) ضد حریق از احتراق ناشی از دماهای بالا مبراست.
