از جمله اقدامات پرهزينه نهادهاي خدمات شهري میتوان به فعاليت هاي مربوط به تعمير و نوسازي سيستم هاي فاضلاب و مجراهاي آب زيرزميني به عنوان اصلي ترين زيرساخت هاي شهري جهت جمع آوري، هدايت و زهكشي فاضلاب هاي سطحي و زيرسطحي اشاره کرد. قنات (آب راه زیرزمینی) برای اولین بار توسط ايرانيان باستان ابداع شد كه از گذشته دور تا به حال به طور گسترده جهت انتقال آب زيرزميني به مناطق خشك دوردست مورد استفاده قرار گرفته است. براي دوره هاي متمادي، خط لوله ها، داكت ها، كانال ها و مجراهاي آب زيرزميني به وسيله آجر، سنگ، سيمان يا گل رس ساخته مي شدند كه به طور تدريجي به علت خوردگي، فرسايش، حملات ناشي از گاز H2S و خرابي ناشي از بارهاي خارجی وارده بر سازه، دچار نشست و آسیب دیدگی می شود. بنابراين يافتن راه حلي اقتصادی، قابل اجرا و مطمئن جهت بازسازي اين مجراها و خط لوله ها ضروري به نظر مي رسد.
کول GRP :
اين محصول توليدي شركت فراپاكس شيراز گونه ای از لوله هاي غير مدور مي باشد كه توسط لايه گذاري دستي یا روش مکانیزه به توليد مي رسند. به عمل پيچش الياف شیشه آغشته به رزين، به دور قالب لايه گذاري دستي گفته مي شود كه بسته به نوع سيال، دما و فشار، نوع رزين (وينيل استر يا پلي استر) و نوع الياف شيشه (C-Glass, E-Glass) تعيين مي گردند. استحكام و سختي مورد نياز با افزودن لایه ها و ضخامت بر اساس حالت بهينه طراحي ، ايجاد مي شود.
مهمترين مزاياي استفاده از كول هاي GRP :
- بي نقص ترين راه حل فني جهت ایجاد پوشش های محافظتی در محل های تغییر مسیر جریان سیال و لايه هايي كه درتماس مستقيم با مواد هستند.
- عدم نياز به عامل بازدارنده خوردگي (براي مثال لايه آستري) ياسيستم هاي حفاظتي (كاتوديك و آنوديك)
- بهبود ويژگي هاي هيدروليكي (براي مثال به حداقل رساندن زبري سطح داخلي مجرا)
- بهبود دوام پذيري شيميايي و مكانيكی (مانند حملات H2S و بارهاي وارد بر سازه)
- عدم وجود محدودیت در طراحي (شكل، فرم و اندازه)
- بهبود ظرفیت باروری مجرای جدید
- حمل، نقل و نصب آسان به دليل وزن كم
- بهبود قابل توجه ظرفيت دبی سیال
- هزينه تعمير و نگهداري پايين
روش طراحی :
علیرغم وجود روشهای متعدد، درطراحی حلقه های مدوّر، سازه حلقه های غیرمدوّر از محاسبات پیچیده ای برخوردار می باشد. بعلاوه تعیین روش کول گذاری باید به گونه ای باشد که بتوان با تقویت چهار عامل بدنه کول، ملات سیمانی، دیواره مجرای قدیمی و خاک استحکام مکانیکی لازم را درمسیر مجرای کول گذاری شده بوجود آورد.
بنابراين باید در طراحي کول موارد زير مورد توجه قرار گیرند:
- توانايي تحمل فشار ملات ريزي در هنگام نصب
- توانايي تحمل بار ناشي از فشار آب هاي زيرزميني
- توانايي تحمل بار ناشی از رانش خاك در صورتي كه مجرای اولیه پس از کول گذاری استحكام فشاري طاق خود را از دست بدهد.
طراحی برای فشار آب زیرزمینی:
از آنجا كه کول گذاری باعث برقراری جريان بهینه سيال مي گردد و اطمینان لازم از استحکام لايه چسباننده مابین کول و ديواره قديمي مجرا در دراز مدت وجود ندارد، لذا تأثیر فشار آبهای زیرزمینی وارد بر سطح خارجی کول باید در نظر گرفته شود. در جاهايي كه احتمال ترك خوردگي ملات سيماني به دليل رانشهای جزئي زمين وجود دارد، آب زيرزميني میتواند به داخل ترك ها نفوذ كرده و بر سطح تماس کول با مجراي اولیه انباشته شده و باعث ايجاد خم در بدنه کول گردد.
طراحي از جهت بارهای وارده از زمين و حرکت وسایل نقلیه :
در بيشتر موارد سازه های مجاری زيرزميني از مقاومت لازم در برابر بارهاي ناشی از رانش زمین و عبور و مرور وسایل نقلیه برخوردار می باشند و به طور معمول بارهای وارد شده از طرف خاك به کول از اهمیت کمی برخوردارند. اما در موارد خاص بار وارده از طرف خاك میتواند قابل توجه باشد ، اين موارد عبارتند از:
- مواردی که درآن مجراي اولیه استحكام فشاري طاق خود را پس از اجراي پوشش از دست بدهد.
- مواردی که حفاري مجددي در نزديكي مجراي باز سازي شده صورت گيرد.
- مواردی که مجراي اولیه در بستر سست و ناپايدار زمین واقع شده و این ناپايداري به وسيله کول گذاری قابل مهار شدن نباشد. براي طراحي بارهاي ناشی از رانش زمین و حرکت وسایل نقلیه دو روش پيشنهاد مي گردد: روش اول براي کول هايي است که مستقیماً به ملات چسبیده اند، لذا در اینحالت بدنه مجرای اولیه، خود به عنوان يك بخش از كامپوزيت به حساب مي آید. روش دوم براي كول هايي استفاده مي شود كه به ملات نمي چسبند.
كليه فرايندهاي توليدي شركت فراپاكس شيراز با رعايت الزامات مديريت يكپارچه (IMS (ISO 9001:2000/EN و ISO 9001:2000/BS EN و ISO 9001/2001 ANSI/ASQ-C طراحي واجرا مي شوند و اين شركت موفق به كسب ISO 14000 گرديده كه خود نشان از توجه اين شركت به دغدغه هاي زيست محيطي دارد. بر اساس استاندارد ASTMD 3753 واحد كنترل كيفيت مسئولیت ارزیابی تمامی محصولات توليدي را به طور روزانه جهت همخواني با الزامات پروژه را بر عهده دارد. غالبا" الزامات مورد ارزیابی عبارتند از:
- آزمون هاي اندازه گيري ابعاد، ضخامت، قطر داخلي و قطرخارجي، ارتفاع و عرض
- استانداردهاي خمش و انعطاف پذيري
- آزمون هاي كشش
- جفت شدن دهانه ها (محل هاي اتصال كول ها)
- سختي بار كول و شكل ظاهري
- برای هر یک از محموله های ارسالی به مشتريان، گواهينامه تاييد نهایی صادر و دفترچه نتايج آزمون های کنترل کیفیت تنظیم مي گردد.
انواع محصولات :
شرکت فراپاکس شیراز به عنوان یک مجموعه پیشرو در تولید کول های GRP در ایران افتخار دارد کلیه خدمات مربوط به کول گذاری جهت بازسازی زیرساخت های کشاورزی ، شهری و صنعتی در زمینه آب و فاضلاب را ارائه نماید. انواع کول های تولید شده در شرکت فراپاکس شیراز عبارتند از: